بازار سرمايه

پايان نامه بورس و اوراق بهادار

پايان نامه بورس و اوراق بهادار

فصل اول

مقدمه 1

تاريخچه 2

هدف بورس اوراق بهادار 3

فصل دوم

آشنايي با سازمان بورس اوراق بهادار و مفاهيم اوليه 6

اركان بورس اوراق بهادار 6

نحوه تصميم گيري در بورس 8

تا لار اصلي و فرعي در بورس 9

انواع تابلوها دربورس 10

قيمت ها در تالار اصلي و فرعي 10

سقف قيمت ها و كف قيمتها 10

بسته شدن نماد شركت ها در تابلو بورس 11

انواع ارزشها 11

انواع سهام 11

ريسك و انواع آن 12

نحوه محاسبه ريسك 13

قيمت سهام 14

صرف سهام و كسر سهام 15

روش سرمايه گذاري دربورس 15

شاخص و انواع آن 15

پزيره نويسي سهام 16

افزايش سرمايه شركت و روش هاي آن 16

روش هاي افزايش سرمايه 17

حق تقدم 17

فصل سوم

فرآيند سرمايه گذاري در بورس اوراق بهادار 20

فرآيند دريافت و اجراي سفارش 21

سفارش هاي خريد و فروش 21

تعيين كد معاملاتي براي مشتريان 22

نماد شركت ها در بورس 25

تسويه حساب با مشتريان 26

دامنه مجاز تغيير قيمت ها و نحوه محاسبه حجم مبنا و قيمت پاياني روز 27

حجم مبنا 27

فصل چهارم
استراتژي هاي معاملات در بازار سرمايه 29

روش نموداري (تحليل تفكيكي) 29

روش mpt 33

موج سواران و سفته بازان 34

محكومان به موفقيت 35

تحليل بنيادي (روش فائد امتنال) 35

مراحل تحليل بنيادي 35

عوامل موثر در محاسبه رتبه نقد شوندگي 38

بررسي نسبت هاي مالي 40

نسبت هاي نقدينگي 40

نسبت هاي كارآيي 41

نسبت هاي سود آوري 42

نسبت هاي سرمايه گذازي و اهرمي 43

درآمد متعلق به هر سهم 44

نسبت رشد سود هر سهم 47

جمع بندي نكات كليدي 49

فهرست منابع 51

مقدمه

بازار مالي از 2بخش تشكيل شده است : بازار پول وبازار سرمايه دربازارپول اسناد خزانه، اوراق مشاركت وسپرده عرضه مي شود  واوراق بهاداري كه سررسيد آن كمتر از يك سال است معامله مي شود .

بازار سرمايه اوراق بهاداري كه سررسيد آن بيشتر از يكسال است معامله مي شود و از جمله اين اوراق، سهام شركتهاي سهامي عام مي باشد . از لحاظ مكاني بازار پول در بانكها و بازار سرمايه در بورس اوراق بهادار نماد پيدا مي كند.

حيطه فعاليت بورس اوراق بها دار با معاملات مربوط به انواع اوراق بهادارهمانند سهام عادي ،سهام ممتاز ،اوراق قرضه و اوراق مشاركت مرتبط مي باشد . بورس اوراق بها دار مكانيزمي را فراهم ميكندتاازطريق آن سرمايه هاي اندك جامعه به سرمايه گذاريهاي كلان اقتصادي تبديل شود . اين ابزار كارامد در كشورهاي پيشرفته داراي قدمت طولاني ودركشورايران داراي پيشينه كوتاه مدت است .

با توجه به اينكه بازار بورس اوراق بهادار ركن اصلي بازار سرمايه وبازارمالي است توسعه متناسب دو بخش اصلي اقتصاد از اهميت وجايگاه ويژه اي برخودار است ودر صورت هرگونه اخلال در رشد وتوسعه بخش هاي مذكور ويا عدم توسعه متناسب آنها ،رشد وتوسعه اقتصادي دچار مشكل خواهد شد كشورهاي توسعه يافته همواره داراي بخش مالي قدرتمندي شامل بازار مالي وبازار سرمايه مي باشند .

عدم توسعه مناسب بازار سرمايه به عنوان زير مجموعه مهمي از بخش مالي علاوه بر ايجاد فشار مضاعف بر سيستم پولي كشور ،باعث شده واحد هاي توليدي و خدماتي از مزاياي يك بازار سرمايه فعال و پويا محروم گردند .

تاريخچه :

در ايران شروع فعاليت رسمي بورس به سال 1346بر مي گرددولي آغاز فعاليت رسمي آن ازسال 1368كه همراه بااولين برنامه توسعه اقتصادي واجتماعي است شروع مي شود

هدف بورس اوراق بهادار :

مهمترين هدف بازار سرمايه اين است كه با اجراي فرايند سالم سازي و شفافيت پس اندازكنندگاني كه دارنده منابع مالي مي باشند و هدف كسب سود و بازده معقول دارند را به اشخاص حقوقي و واحدهاي اقتصادي كه براي توسعه فعاليتهاي خود نياز به منابع مالي دارند پيوند دهد . اثر بورس اوراق بها دار در هر اقتصادي غير قابل انكار است ومشاركت كنندگان در اين بازار اعم از سرمايه گذاران و صادر كنندگان اوراق بها دار از مزيت هاي آن بهره مند مي گردند .

از ديدگاه اقتصادي ، نقش بورس اوراق بهادار از چهار بعد قابل تامل است :

1- "جمع آوري سرمايه هاي جزيي و پراكنده ويك كاسه كردن آنها درجهت تجهيزمنابع مالي شركتها "

انتشار سهام وفروش اوراق مشاركت يكي از مطمئن ترين راههاي جمع آوري وجوه لازم براي سرمايه گذاري است . واحدهاي توليدي وتجاري به عوض استقراض ازنظام بانكي مي توانند تحت ضوابطي از طريق انتشار سهام يا فروش اوراق مشاركت در بورس نيازهاي مالي خود را تامين كنند .

2- توزيع عادلانه درآمد وايجاد احساس مشاركت"

با تقسيم مالكيت هاي بزرگ از طريق فروش سهام آنها در بورس اوراق بهادار ازديد اقتصاد كلان به هدفهاي توزيع عادلانه تر درآمد ونيز احساس مشاركت در عموم افراد جامعه در فعاليتهاي توليدي و تجاري كمك زيادي مي كند و توزيع مالكيت بين عموم افراد جامعه از دو قطبي شدن جامعه و ناآرامي هاي اجتماعي جلوگيري مي كند.

3- ايجاد يك بازار رقابتي كامل"

در بازاررقابتي كامل تعداد زيادي خريدار و فروشنده به نحوي عادلانه تحت مكانيزم بازار يعني عرضه و تقاضا به فعاليت مي پردازند و هركس مي تواند آزادانه اوراق بها دار را خريداري ويا به فروش برساند .

4-"تخصيص مطلوب منابع " بورس اوراق بها دار  با تعيين بهاي رقابتي سهام به عنوان ابزار انتظامي اقتصاد ،مديران غير كارا و ضعيف را تنبيه و مديران مبتكر و قدرتمند را تشويق مي كند .

مزاياي بورس اوراق بهادارازسه ديدگاه اقتصادكلان ،شركتهاي سرمايه پذير ،سرمايه گذاران

1-" مزاياي بورس اوراق بهادار ازديدگاه اقتصادكلان "

-جمع آوري سرمايه هاي جزيي وپراكنده وانباشت آن براي تجهيز منابع مالي شركتها

- بكارگيري پس اندازهاي راكد درامر توليد وتامين مالي دولت وموسسات

- كنترل حجم پول ،نقدينگي وتورم از طريق انتشار سهام واوراق قرضه

- بورس به مثابه بازار رقابت كامل

- رشد توليد ناخالص ملي ،افزايش اشتغال وكمك به حفظ تعادل اقتصادي كشور

-فراهم نمودن توزيع عادلانه ثروت ازطريق گسترش مالكيت عمومي وايجاد احساس مشاركت عمومي

- افزايش درجه نقدينگي ثروت افراد

2-"مزاياي بورس اوراق بهادار از ديدگاه واحدهاي اقتصادي (شركتهاي سرمايه پذير)

-سهولت در تامين مالي از طريق انتشار سهام وساير اوراق بهادار

- افزايش اعتبار داخلي و خارجي و تامين مالي با به وثيقه گذاردن سهام شركت در بازارهاي مالي داخلي و خارجي

- تعيين ارزش بازار براساس قانون عرضه وتقاضا

- سهولت در تغيير تركيب سهامداري وانتقال مالكيت

- بوجود آمدن ديدگاهي مطلوب درسرمايه گذاران با كاهش ريسك

واحدهاي اقتصادي وامكان تامين مالي با هزينه كمتر

- برخورداري از مزاياي خاص واعتباري مانند افزايش سقف تسهيلات بانكي وانتشار اوراق قرضه وبرخورداري از معافيت هاي مالياتي

- تبيين چشم انداز فعاليت شركت در آينده وارزيابي عملكرد شركت

- ارتقاء سطح اعتماد عمومي و استفاده از مشاركت عمومي در توسعه شركت

3-" مزاياي بورس اوراق بها داراز ديدگاه سرمايه گذاران "

- خريد سهام و اوراق بهادار براي كسب بازده مناسب وپوشش در مقابل تورم

-اطمينان از گزينه سرمايه گذاري به دليل شفافيت اطلاعات

- قابليت نقدينگي اوراق بهادار وسهولت نقل وانتقال سهام واستفاده از معافيت هاي مالياتي

-مشاركت درفرايند تصميم گيري براي اداره شركتها

-ايجاد يك بازار دائمي ومستمر كه امكان سرمايه گذاري بلند مدت وكوتاه مدت رافراهم مينمايد .

شرايط پذيرش شركتها دربورس :

• تعداد سهامداران بايد بالاتر از 500نفر باشد .
• نبايد 10درصدسهامداران مالك بيشتر از 80درصد سهام شركت باشند .
• حقوق صاحبان سهام بيشتر از 30درصدباشد .
• دولت مالك كمتر از 49درصد سهام شركت باشد .

اركان بورس اوراق بهادار :

1- شوراي بورس :

شوراي بورس عالي ترين مرجع تصميم گيري دربورس است واعضا آن شامل : دادستان كل كشوري ،رئيس بانك مركزي ،خزانه داري كل ،معاون وزير اقتصاد ،نماينده اتاق بازرگاني وسه شخصيت اقتصادي است كه براي مدت 4سال انتخاب مي شوند .

وظايف آنها : نظارت به اجراي قانون ،تصويب آيين نامه ها وقوانين

2- هيئت پذيرش اوراق بهادار :

اين هيئت وظيفه پذيرش يا رد شركتهادربورس  را دارد واعضاء آن شامل :رئيس هيوت مديره بورس ،جانشين رئيس كل بانك مركزي ، 2حسابدار مجرب وكارشناس اتاق بازرگاني است .

3- سازمان كارگزاران بورس :

اعضاءاين سازمان كارگزاران بورس هستندكه وظيفه آنها ايجاد شرايط وامكانات خريد يافروش اوراق بهادار است . اعلام قيمت هاي اوراق بهادار ،گردآوري اطلاعات براي مشتريان ونظارت برروابط بين مشتريان وكارگزاران از جمله وظايف آنها است .

4- هيئت مديره بورس :

از جمله وظايف آن صدور پروانه كارگزاريها ،اداره كارهاي بورس ،نظارت بر كارگزاران وكارمندان و اخذ تصميمات قانوني درموردكارگذاريهااست . اين هيئت هر ماه يكبارجلسه دارد .

5- هيئت داوري بورس :

اعضاءآن تشكيل شده اند از :نماينده وزارت دادگستري به عنوان رئيس ،نماينده شوراي بورس ،نماينده اتاق بازرگاني . از جمله وظايف اين هيئت رفع اختلاف بين كارگزاران بامشتري است .

6- روابط عمومي سازمان بورس :

نقطه ارتباط سازمان با مردم است و اطلاع رساني وانتشار كتب و مجلات و...ازجمله وظايف آنها است .

وظايف مجمع عمومي فوق العاده :

افزايش يا كاهش سرمايه ، تغيير دراصول كلي شركت و...

اين مجمع زماني تصميماتش معتبر است كه3/2 شركت كنندگان به آن راي بدهند و مشروط به اينكه نصف سهامداران حاضر باشند .

مجمع عمومي عادي :

اين مجمع شامل گرد همايي مديران وسهامداران است كه در آن مديران وضعيت شركت را گزارش مي كنند . و سهامداران در مورد سوددهي و موارد ديگر تصميم گيري مي كنند وزمان آن توسط شركتها در مطبوعات كثير الانتشار اعلام مي شود .

وظايف اين مجمع شامل : انتخاب مديران و بازرسان ،مشخص كردن مطبوعات كثير الانتشار ، تقسيم سود و...

تصميمات در اين مجمع از طريق راي گيري صورت مي پذيرد و سهامداران به نسبت تعدادسهامشان ،حق راي دارند وتصميمات زماني معتبر است كه نصف بعلاوه يك به آن تصميمات راي دهند .

طبق قانون شركتها مهلت دارند تا 8ماه پس از تاريخ مجمع سود سهامداران را پرداخت نمايند . و اين شود متعلق به سهامداراني است كه در تاريخ مجمع مالك سهام بوده باشند .

تالار اصلي و فرعي در بورس :

تالار اصلي ،تالاري است كه شركتهايي كه توانسته اند خودراباقوانين بورس وفق دهندبه آنجاراه پيدامي كنند.

تالار فرعي ،تالاري است كه شركتها ابتدادرآن پذيرفته مي شوند ودرآن تالار آزمايش مي شوند واگرتوانستند خودراباقوانين تطبيق دهنددرتالاراصلي پذيرفته مي شوند

انواع تابلوهادربورس :

درتالار تابلوي بزرگي به رنگ قرمز وجود دارد كه اطلاعات اين تابلو بدون تاخير است وهرچه در همان لحظه خريد يا فروش مي شود در تابلو ثبت ميكند وتغيير قيمت رانشان ميدهد .

درتالار بورس تابلوي ديگري وجود داردكه به اندازه تلويزيون است وبرروي ديوارهاي تالار نصب مي شود. اطلاعات اين تابلوها دقيق است اما نسبت به تابلوي قرمز تاخير دارد .

همچنين درگوشه و كنار تالار رايانه هايي وجود دارد كه اطلاعات شركتها بصورت دقيق در آنها وجود داردو جهت ارزيابي شركتها از آنها استفاده مي شود . ضمنا در تالار بورس تابلوهايي وجود دارد كه اطلاعات مربوط به 50شركت فعالتر در آن وجوددارد. اين شركتها از نظر درجه نقدينگي و حجم معاملات نسبت به ساير شركتها وضعيت بهتري دارند در فصل هاي بعد توضيحات آن خواهد آمد .

يكي ديگر از تابلوهاي بورس ،تابلوي عرضه وتقاضا است كه كساني كه قصد فعاليت در بورس را دارند بايد به اين تابلو خيلي توجه كنند زيرا كه رشد يا كاهش قيمت با عرضه وتقاضاي سهام رابطه مستقيم دارد .

قيمتها درتالاراصلي وفرعي :

طبق قانون قيمت پايه هرسهم درتالاراصلي نبايد كمتراز100تومان باشد امادرتالارفرعي مي تواند كمتراز100تومان باشد .

انواع سهام :

1-سهام عادي :

كه از تقسيم حقوق صاحبان سهام بر قيمت هر سهم به ميزان 100تومان است و سهامداران به نسبت سهام خود مالك شركت مي شوند . شركتها الزامي به پرداخت مبالغ سهام عادي ندارند اما سهامداران مي توانند هرزماني كه بخواهند آن را بفروشند حال اگر شرايط بازار وشركت مناسب باشد با قيمت بالا واگر شرايط بازار خوب نباشد باقيمت كمتر .

2- سهام ممتاز :

كه اين نوع سهام داراي سود معيني است كه هر ساله شركت پرداخت مي كندمثلابه ميزان 10%قيمت اسمي سهام و اين نوع سهام را به عنوان جايزه و تشويق به افراد خاصي مي دهند كه البته اين نوع سهام در ايران وجود ندارد .

3-اوراق مشاركت يا اوراق قرضه :

اوراقي كه صادر كننده آن متعهد مي شود اصل پول و سودرادرتاريخ معين پرداخت كند .

فرق سهام عادي با اوراق مشاركت : سهام عادي سند مالكيت شركت است وصاحبان سهام در سودوزيان شركت سهيم هستند ودرتصميم گيريها درمجمع حق راي دارند اما اوراق مشاركت داراي سودمعين است و مالكان آن حق دخالت درتصميمات شركت را ندارند .